1. Bài mẫu số 1
Đọc “Truyện Kiều” của đại thi hào Nguyễn Du thì có mấy ai là không nhớ đến vẻ đẹp sắc nước hương trời của hai người con gái đầu lòng của ông bà Vương viên ngoại trong trích đoạn “Chị em Thúy Kiều”
“Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.”
Chỉ với bốn câu thơ thôi, với bút pháp ước lệ cùng phép ẩn dụ đã gợi lên đã làm rõ cho chúng ta thấy được hình ảnh hai người con gái xinh đẹp, dáng vẻ mảnh mai, thanh tao như mai; tâm hồn thuần khiết như tuyết. Vẻ đẹp ấy đã đạt đến độ mười phân vẹn mười nhưng dưới ngòi bút của Nguyễn Du muốn tô đậm nhạt cho vẻ đẹp ấy “mỗi người một vẻ”, không ai lấn át ai.
Trước hết là vẻ đẹp đoan trang, đầy đặn và phúc hậu nhưng cũng không kém phần yêu kiều của Thúy Vân:
“Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn, nét mày nở nang
Hoa cười, ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.”
Có thể từng đường nét trên khuôn mặt Thúy Vân là một kì công của tạo hóa, đạt đến độ chuẩn mực của nét đẹp thời xưa: gương mặt tròn đầy, tươi sáng như ánh trang, đôi mày thanh thoát, miệng cười chúm chím như hoa, lời nói trong trẻo như ngọc thốt, mái tóc óng ả như mây, làn da trắng mịn như tuyết. Sắc đẹp của Vân sánh với những nét kiều diễm, sáng trong của những báu vật tinh khôi của đất trời. Vân đẹp hơn những gì mĩ lệ của thiên nhiên nhưng tạo hòa lại hài hòa, êm dịu với vẻ đẹp ấy: mây thua, tuyết nhường. Chỉ cần đọc đến đây thôi ta có thể dự thấy một cuộc đời bình lặng, suôn sẻ cho một tương lai của Thúy Vân. Qua bước tranh chân dung, Nguyễn Du đã gửi đến những thông điệp về tương lai của Thúy Vân qua bức tranh này
Tả Vân thật kĩ, thật cụ thể song Nguyễn Du chỉ vẽ Kiều bằng những nét phác họa thông thoáng
“Kiều càng sắc sảo mặn mà
So về tài sắc lại là phần hơn.”
Đặt trong sự so sánh với vẻ đẹp đoan trang, quý phái của Vân để làm nổi bật nhan sắc của Kiều. Thúy Kiều mang vẻ sắc sảo của tài năng, trí tuệ, cái mặn mà của nhan sắc. Khác với Thúy Vân, Nguyễn Du chọn miêu tả đôi mắt của Kiều, chọn phần cửa sổ tâm hồn để miêu tả cho tâm hồn và trí tuệ
“Làn thuy thủy nét xuân sơn.”
Câu thơ chỉ miêu tả đôi mắt nhưng gợi được lên cả một bức tranh sơn thủy, diễm lêm. Bức tranh ấy có làn thu thủy – làn nước mùa thu, có nét xuân sơn – dáng núi mùa xuân. Cũng như khuôn mặt Kiều có đôi mắt trong sáng, long lanh, có đôi lông mày thanh tú khiến hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Vẻ đẹp ấy vượt trội thiên nhiên, khiến muôn hoa cảnh sắc ghen ghét, dỗi hờn. Ngược lại với Vân, đên đây thôi ta cũng có thể dự cảm một tương lai của Kiều, khó tránh khỏi sự nghiệt ngã của định mệnh.
“Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm
Cung thương lầu bạc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.”
Không chỉ có sắc, Kiều còn biết cầm – kì – thi – họa. Nàng giỏi âm luật đến mức làu bậc. Để đặc tả cái tài của Kiều, Nguyễn Du sử dụng hàng loạt các từ ở mức tuyệt đối: vốn sẵn, pha nghề, làu bậc và đủ mùi. Không những giỏi ca hát, chơi đàn mà Kiều còn có thể sáng tác nhạc. Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp giữa sắc – tài – tình và đã đạt đến mức siêu phàm, lý tưởng. Chính bởi Kiều quá toàn mĩ, hoàn thiện nên trong xã hội phong kiến khó mà có chỗ đứng cho nàng. Và Cung Bạc mệnh nàng tự sáng tác cho mình như dự đoán một cuộc đời hồng nhan mà bạc mệnh của Kiều.
Mặc dù tài sắc của Thúy Kiều, Thúy Vân khác nhau dự báo về tương lai, cuộc sống khác nhau nhưng đức hạnh hai nàng đều đáng trân trọng, điều này thể hiện ở bốn câu cuối
“Phong lưu rất mực hồng quần
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.”
Mặc dù đã đến tuổi cập kê nhưng “hai ả tố ngã” đã và đang sống trong nề nếp, gia giáo, cuộc sống của các thiếu nữ khuê phòng không hề có biểu hiện của một tình yêu thiếu đúng đắn.
Như vây, tác giả đã khắc họa được chân dung hai người thiếu nữ với tất cả sắc, tài, tình, mệnh. Đằng sau bức tranh chân dung Thúy Kiều là tấm lòng ngợi ca trân trọng của tác giả – đó là một biểu hiện của tinh thần nhân văn trong Truyện Kiều, qua đây ta hiểu thêm và trân tringj thêm vẻ đẹp của con người, đặc biệt là người phụ nữ.
2. Bài mẫu số 2
Hai mươi tư câu thơ lục bát trong trích đoạn “Chị em Thúy Kiều” của đại thi hào Nguyễn Du trong Truyện Kiều đã tái hiện lên vẻ đẹp tài, sắc, đức hạnh của chị em Thúy Kiều, Thúy Vân
Với ngòi bút của một kì tài diệu bút Nguyễn Du đã vẽ nên bức chân dung hai tuyệt sắc giai nhân
“Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân”
Vậy Vân là em, Kiều là chị. Hai chị em Vân và Kiều đều là những ả tố nga – những người con gái đẹp. Vẻ đẹp của hai nàng là vẻ đẹp thanh tao của mai, sự trắng trong, tinh sạch của tuyết. Họ mang vẻ đẹp trong sáng, dịu dàng và tinh khôi. Ngoài ra để khẳng định vẻ đẹp của nàng, Nguyễn Du còn thêm một câu thơ bình luận “Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”. Lời bình này cho thấy nét đẹp riêng của mỗi người nhưng cũng toát lên sự hoàn hảo của hai nàng. Chỉ bằng những lời giới thiệu ngắn gọn, nhưng lại mang đến cho bạn đọc những thông tin phong phú, đầy đủ, nhưng ấn tượng sâu sắc về vẻ đẹp của hai nàng.
Sau khi giới thiệu chung về hai chị em, bốn câu thơ tiếp dành những lời thơ mĩ miều, đẹp đẽ nhất để miêu tả Thúy Vân
“Vân xem trang trọng khác người
…
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”
Thúy Vân mang vẻ đẹp của phong thái đoan trang. Cả con người toát lên vẻ đẹp nghiêm chỉnh, ung dung, sự cao sang và đầy quý phái. Nguyễn Du tập trung miêu tả khuôn mặt của nàng: với khuôn mặt đầy đặn, sáng tươi như ánh trăng rằm, đôi lông mày cong cong, hơi đậm làm nổi bật đôi mắt đẹp. Nụ cười của nàng luôn rạng rỡ như hoa, giọng nói trong thanh thoát như ngọc. Mái tóc dài óng ả hơn cả mây và làn da trắng hơn cả tuyết. Thúy Vân mang trong mình một vẻ đẹp hoàn hảo nhưng hài hòa với thiên nhiên. Bởi vậy mà cũng dự báo một cuộc sống yên ấm, êm đềm của cô sau này.
Nếu như miêu tả Thúy Vân chỉ với bốn câu thơ, thì đến Thúy Kiều ông sử dụng đến mười hai câu thơ, thủ pháp đòn bẩy đã làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều so với Vân.
Kiều càng sắc sảo mặn mà
…
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà và có phần nhỉnh hơn so với Vân, từ đó đã khẳng định Kiều là một tuyệt mĩ. Khác với Thúy Vân có những nét trong trẻo mà cũng sâu thẳm như làn nước mùa thu, đôi mày mượt mà thanh thú như dáng núi mùa xuân. Không phải ngẫu nhiên ông chọn miêu tả đôi mắt mà đôi mắt vốn là cửa sổ tâm hồn, bởi vậy mà khi miêu tả đôi mắt Thúy Kiều đã gợi nên thế giới tâm hồn phong phú và sâu sắc nhưng cũng đa sầu, đa cảm.
Vẻ đẹp ấy của nàng khiến hoa ghen, liễu hờn; hai chữ “ghen”, “hờn” cho thấy sự ấm ức, tâm lý tiêu cực, muốn triệt hạ đối phương. Vẻ đẹp của nàng khiến đất trời vạn vật, ghen ghét đố kị. Chính điều này đã dự báo cuộc sống tương lai dầy những tai ương, sóng gió ở phía trước.
Nàng không chỉ đẹp về ngoại hình, mà nàng còn mang vẻ đẹp tài hoa, tri thức, trí tuệ:
“Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm”
Thúy Kiêug là người thông minh, sắc sảo, tài năng đủ để cầm kì, thi họa trong đó tài đàn của nàng là ấn tượng và nổi bật nhất. Những khúc nàng chơi lay động lòng người, khúc hát nàng sáng tác khiến ai cũng xót xa và thương cảm. Những miêu tả ấy đủ cho thấy đây là một tâm hồn nhạy cảm, tinh tế và lãng mạn. Nguyễn Du đã đặc biệt ưu ái khi miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều. Nàng tiêu biểu cho số phận những người phụ nữ “hồng nhan bạc mệnh”.
Bốn câu thơ cuối là những lời bình luận chung của tác giả về hai chị em. Hai nàng được sinh ra và lớn lên trong một gia đình nề nếp phong lưu. Cuộc sống “êm đềm trướng rủ màn che”, bình lăngh chưa từng va vấp với thế giới bên ngoài. Họ luôn sống trong tình yêu thương và che chở của cha mẹ. Cả hai người đều đã đến tuổi cập kê nhưng họ vẫn còn hết sức trong sáng
“Phong lưu nhất mực hồng quần
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Bằng bút pháp ước lệ tượng trưng tinh tế tài hoa, Nguyễn Du đã phác họa thành công vẻ đẹp, tài năng của hai chị em Thúy Kiều. Đồng thời từ chân dung của họ gợi lên tính cách, số phận sau này. Qua đó thấy được bút pháp tả người tài tình của tác giả.
3. Bài mẫu số 3
Nguyễn Du là một đại thi hào của dân tộc, là nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn, là danh nhân văn hóa thế giới. Truyện Kiều là kiệt tác của Nguyễn Du và là hồn quốc túy của Việt Nam. Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” nằm ở phần đầu tác phẩm đã giới thiệu và miêu tả vẻ đẹp của hai người con gái.
Bốn câu thơ đầu tiê, tác giả đã khắc học chung vẻ đẹp của hai nàng:
“Đầu lòng hai ả tố nga
…
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Hai chị em được Nguyễn Du ví là “hai ả tố nga” là người phụ nư đẹp thời xưa. Tác giả đã giới thiệu vai vế, vị trí của từng người trong gia đình Vương ông. Thúy Kiều là chị, Thúy Vân là em . Cả hai đều có dáng vẻ mềm mại, một phong thái tựa như loài hoa mai cao quý, phẩm chất và đức hạnh sáng như tuyết. “Mai” và “tuyết đều là cái đẹp”, Vân và Kiều là sự kết hợp của những cái đẹp tinh túy ấy. Vẻ đẹp của họ còn được đối hóa, lý tưởng hóa “mười phân vẹn mười”.
Bức chân dung dùng cho Thúy Vân hiện ra qua bốn câu thơ tiếp.
“Vân xem trang trọng khác người
…
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.”
Vẻ đẹp của Vân là “sang trọng khác vời”, quý phái như những vị tiểu thư đài các nơi lầu son gác tía. “Khuôn trang đầy đăn, nét ngài nở nang” là khuôn mặt phúc hậu, tròn trịa bừng sáng như mặt trăng đêm rằm, đôi lông mày cong như con ngài tạo ra nét hài hòa tương xứng. Miệng nàng cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong như ngọc. Tóc nàng còn bồng bềnh hơn cả mây. Da của nàng trắng trẻo mịn màng hơn cả tuyết.
Khác với Vân, dung nhan của nàng Kiều không được miêu tả chi tiết và tỉ mỉ mà được tác giả chấm phá, qua đó bắt được cái thần, cái hồn nhất:
“Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh”
Nguyễn Du đã khẳng định so về tài sắc thì Thúy Kiều nhỉnh hơn so với em. Vẻ đẹp của Kiều là sắc sảo, đằm thắm với đôi mắt như làn nước mùa thu ẩn dưới đôi lông mày cong cong như dáng núi mùa xuân. Nếu với Vân thì thiên nhiên thua và nhường thể hiện sự hài hòa với thiên nhiên thì giờ đây sắc đẹp của Kiều còn khiến cho thiên nhiên hờn ghen đố kị. Thúy Kiều quả là một tuyệt sắc giai nhân, nhưng dường như nó cũng dự báo trước một cuộc đời đầy sóng gió, hồng nhan bạc phận với Kiều và một cuộc đời có lẽ ấm êm với Thúy Vân.
Thúy Kiều không chỉ có tài mà còn có sắc, Nguyễn Du đã dùng nhiều câu để khắc họa tài năng của nàng Kiều, đặc biệt tài đàn: “Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”. Cầm kì thi họa, tài nào cũng biết, cũng giỏi nhưng giỏi nhất là tài đàn
“Cung thương làu bậc ngữ âm
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”
Nàng còn tự sáng tác cung đàn Bạc mệnh riêng cho mình, nhưng chính những cung đàn này cũng ẩn chứa trong nó một điềm báo về một chặng đường tương lai đầy sóng gió của nàng Kiều. Kiều là sự kết hợp hoàn hảo giữa sắc – tài – tình.
Dù đều là những giai nhân mỹ nữ đã đến tuổi cập kê, nhưng hai chị em Thúy Kiều vẫn sống rất mực như những bông hoa đang phong nhụy, mặc kệ ong lả, bướm lơi,
Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” đã khiến người đọc được chiêm ngưỡng bức chân dung của hai giai nhân tuyệt sắc trong thơ ca văn học! Đoạn trích cũng thể hiện tài năng và cảm hứng nhân văn của đại thi hào Nguyễn Du.
4. Bài mẫu số 4
“Truyện Kiều” của Nguyễn Du tác phẩm được coi là đặt nền móng cho ngôn ngữ văn học hiện đại của nước ta. Với Truyện Kiều có thể nói ngôn ngữ Việt Nam đã trải qua cuộc thay đổi về chất và đã tỏ rõ khả năng biểu hiện đầy đủ và sâu sắc. Thật vây, Truyện Kiều được coi là tác phẩm tiêu biểu của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du.
Ở hai câu thơ đầu, thi nhân đã giới thiệu tới người đọc về hình ảnh hai cô con gái của Vương ông viên ngoại:
“Đầu lòng hai ả tố nga
…
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười. “
Thoạt đầu, người đọc mới chỉ hình dung ra hai thiếu nữ xinh đẹp như hai ả tố nga là Thúy vân và Thúy Kiều. Xét về vai vế, thứ bậc thì Thúy Kiều là chị còn em là Thúy Vân. Mỗi người mang một nét đặc trưng riêng tựa như hai loài hoa khác nhau, nhưng đều đẹp tuyệt mỹ, tỏa sắc và tỏa hương đến độ mười phân vẹn mười.
Vẻ đẹp của người em gái Thúy Vân hiện lên rõ nét từng đường nét, ngắn gọn trong bốn câu thơ tiếp theo
“Vân xem trang trọng khác vời
…
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.”
Nàng Vân mang vể đẹp mà khó có ai sánh kịp. Đó là vẻ đẹp đầy sự sang trọng, quý phái, đoan trang, xứng đáng là một thiếu nữ đài các. Nét đẹp của nàng Vân được họa nên bằng hình ảnh ước lệ tượng trưng: khuôn mặt thì tròn đầy phúc hậu như vầng trăng, đôi lông mày thì rậm rạp sắc nét. Tính cách nhã nhặn, ôn như, cười tươi như hoa nở, lời nói đều là ý vàng, ý ngọc. Vẻ đẹp đó đã đạt đến mức khiến sự vật xung quanh phải e thẹn, kính nể “mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”. Những hình ảnh nhân hóa “thua, nhường” phần nào đã dự đoán được về một cuộc sống êm đềm, thuận lợi của Thúy Vân.
Nếu miêu tả Thúy Vân vỏn vẹ trong 4 câu thì Nguyễn Du lại ưu ái dành hẳn 12 câu để miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều, đủ để nhận thấy tác giả có cảm tình thế nào với người con gái hồng nhan bạc mệnh này
“Kiều càng sắc sảo mặn mà
…
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.”
Vân đã đẹp đến thiên nhiên phải kiêng dè, thì Kiều còn đẹp chiếm phần hơn ưu thế. Người con gái ấy không chỉ đẹp vẻ đẹp ngoại hình mà còn có vẻ đẹp của trí tuệ. Nguyễn Du đẫ khai thác triệt để bút pháp ước lệ, các hình ảnh tượng trưng, đặc biệt tập trung vào đôi mắt “làn thu thủy để khắc họa sắc đẹp của Thúy Kiều. Từ đôi mắt ấy người ta có thể cảm nhận ra một tâm hồn đa sầu, đa cảm, giàu tình yêu thương của nàng. Bên cạnh đôi mắt như làn nước mùa thu, cặp lông mày cũng được ví như “nét xuân sơn”, như dáng núi mùa xuân, giúp chúng ta liên tưởng đến đôi lông mày lá liễu, gọn mảnh, cong mang đến vẻ đẹp xuân sắc cho khuôn mặt. Đó chính là nét đẹp tuyệt hiếm có, biểu lộ tính cách nhu thuận, dịu dàng của người phụ nữ. Vẻ đẹp của nàng thuần khiết, nhưng lại khiến tự nhiên, khiến hoa, liễu cũng phải hờn ghen. Phải chăng số trời đã báo trước về cuộc sống mai sau của Thúy Kiều không được bình yên, hạnh phúc, ngược lại phải chịu nhiều bất hạnh và bi thương.
Về nhan sắc Thúy Kiều đã hơn Thúy Vân một bậc còn về tài năng lại còn giỏi giang hơn mấy phần:
“Thông minh vốn sẵn tính trời
…
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân.”
Tài năng của Kiều đi ngược lại với các tiêu chuẩn lễ giáo bấy giờ, nàng vốn là thần đồng từ nhỏ, trí thông minh do trời phí. Thêm vào đó, những ngón nghề cầm, kì, thi, họa nàng đều thông thạo và giỏi giang. Đặc biệt là tài âm nhạc của nàng. Nàng có thể tự mình sáng tác nhạc, phổ nhạc, phổ âm, viết lên tiếng lòng của kẻ đa sầu mà cũng lắm bạc bẽo đau thương của nàng. Cũng bởi “chữ tài đi với chữ tai một vần”.
Khép lại đoạn trích, Nguyễn Du mở ra một không gian sống khá giả, êm đềm của hai thiếu nữ:
“Phong lưu rất mực hồng quần
…
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Xinh đẹp là thế, dù đã đến tuổi cập kê kiếm chồng nhưng Kiều và Vân luôn sống trong khuôn phép, gia giáo trướng rủ màn che, cứ chuyên tâm sống một đời êm đềm, hạnh phúc.
Phân tích chị em Thúy Kiều bước đầu làm nổi bật được tài năng, bứt lực của đại thi hào Nguyễn Du. Ông đã thành công khắc hoạ chân dung hai nhân vật một cách sống động và sắc nét qua thể thơ lục bát truyền thống, kết cấu tinh tế. Ngoài ra, bút pháp ước lệ tượng trưng, hình ảnh so sánh và nhân hóa đã khiến người đọc có những cảm xúc khó tả trước số phận chị em nàng Kiều.
5. Bài mẫu số 5
Nguyễn Du là một trong những tác giả lớn của nền văn học Việt Nam. Một trong những tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc nhất với bạn đọc có lẽ phải kể đến Truyện Kiều và đoạn trích Chị em Thúy Kiều.
Đoạn trích đã tập trung khắc họa vẻ đẹp, tài năng của chị em Thúy Kiều, cũng như dự cảm của Nguyễn Du về kiếp người tài hoa bạc mệnh.
Bốn câu thơ đầu là những khái quát chung nhất về chị em Thúy Kiều:
“Đầu lòng hai ả tố nga
…
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Tác giả đã mượn lối nói ước lệ để giới thiệu về lai lịch và vị trí trong gia đình cũng như nét đẹp của Thúy Kiều và Thúy Vân. Hai người vốn là hai cô con gái của Vương ông, trong đó Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân. Mỗi người đều mang trong mình những vẻ đẹp riêng. Tuy vậy, vẫn có những điểm chung là hình ảnh “mai”, “tuyết” gợi ra nét thanh cao, vẻ đẹp ngoại hình đẹp đẽ, duyên dág như cây mai còn tâm hồn thì trong trắng như tuyết. Một nét đẹp hoàn hảo từ ngoại hình đến tính cách, tâm hồn đều mười phân vẹn mười”.
Đến bốn câu thơ tiếp theo, Nguyễn Du đã miêu tả đến vẻ đẹp của Thúy Vân:
“Vân xem trang trọng khác vời
…
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”
Chỉ cần đọc đến đây thôi ta cũng có thể cảm nhận được vẻ đẹp của Thúy Vân là một vẻ đẹp trang trọng, một vẻ đẹp cao sang và quý phái. Với một loạt những hình ảnh so sánh và ước lệ, Vân hiện ra với khuôn mặt đầy đặn và phúc hậu, địu dàng. Giọng nói, nụ cười thì e thẹn, nhẹ nhàng và đầy đoan trang. Đặc biệt nhan sắc ấy phải khiến tạo hóa nhường, nhịn. Việc miêu tả ngoại hình của Thúy Vân như vậy như muốn dự báo trước về một cuộc đời yên bình và hạnh phúc của nàng.
Miêu tả vẻ đẹp của cô em trước để làm đòn bẩy cho cô chị. Luận về sắp đẹp, không ai có thể vượt qua được nàng. Luận về tài năng, thì nàng “có một không hai” trên đời. Vẻ đẹp “sắc sảo” về ngoại hình cũng như “mặn mà” về tính cách. Trước hết về vẻ đẹp ngoại hình không ai sánh được:
“Làn thu thủy nét xuân sơn
…
Một hai nghiêng nước nghiêng thành”
Đôi mắt trong veo tựa như làn nước mùa thu, đôi lông mày đẹp thanh thoát như nét núi mùa xuân. Vẻ đẹp của Kiều còn khiến thiên nhiên phải ghen tị “ghen”, “hờn” – vẻ đẹp dường như đã vượt qua mọi chuẩn mực của thiên nhiên, có sức làm “khuynh quốc khuynh thành”. Nghệ thuật nhân hóa “hoa ghen – liễu hờn” kết hợp với nói quá “nghiêng nước nghiên thành” được sử dụng nhằm khăcs họa nét đẹp ngoại hình của Kiều. Nhưng qua hình ảnh đó. tác giả cũng muốn dự báo về cuộc đời gặp nhiều bất hạnh của Kiều.
Không chỉ đẹp ngoại hình, Thúy Kiều còn rất mực tài năng:
“Sắc đành đòi một tài đành họa hai
…
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân”
Thúy Kiều am hiểu cầm kì thi họa , nhưng đặc biệt là tiếng đà. Nàng thuộc lòng các cung bậc và đánh đàn thành thạo. Hơn thế nàng còn rất giỏi đánh đàn, nàng đánh cung “Bạc mệnh” làm cho người nghe phải đau khổ, sầu não. Bản đàn cất lên từ một trái tim đa sầu đa cảm. Dường như nó cũng ngầm báo hiệu cho một tương lai.
Bốn câu thơ cuối là khung cảnh cuộc sống của hai chị em
“Phong lưu rất mực hồng quần
….
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Thúy Kiều và Thúy Vân vốn sống trong một gia đình giàu sang, quyền quý. Dù đã đến tuổi lấy chồng nhưng cả hai vẫn giữ gìn khuôn phép, sống một cuộc sống đúng chuẩn mực lễ giáo phong kiến. “Trướng rủ màn che” nămg chỉ một lối sống kín đáo, đó là lối sống của tiểu thư con nhà gia giáo, trong bốn bức tường, ít khi giao tiếp với bên ngoài. Cuộc sống luôn trong khuôn phép và giữ gìn mặc cho ngoài kia ong bướm lập lờ.
Như vậy, đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” người đọc đã thấy được vẻ đẹp cũng như dự đoán số mệnh tương lai của Thúy Kiều và Thúy Vân.
6. Bài mẫu số 6
Có ý kiến cho rằng: “Truyện Kiều là một kiệt tác hàng trăm năm nay đã được lưu truyền rộng rãi và chinh phục lớn đến với bạn đọc”. Trong đó nổi bật phải kể tới trích đoạn “Chị em Thúy Kiều” là tiêu biểu cho nghệ thuật khắc họa và miêu tả nhân vật.
Mở đầu đoạn trích là bốn câu thơ giới thiệu hai chị em Thúy Kiều:
“Đầu lòng hai ả tố nga
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Hai chị em được tác giả ví vơn như hai ả tố nga, tức chỉ người con gái đẹp thời xưa. Thúy Kiều và Thúy Vân, hai người con gái có vóc dáng thanh mảnh như cây mai avf có lòn trắng trong như tuyết đầu mùa. Hai người con gái với nét đeoh khác nhau nhưng đều hoản thảo theo chuẩn mực cái đẹp thời xưa.
Sau khi đã giới thiệu chung tác giả đi vào khắc họa từng nhân vật. Trong đoạn trích Thúy Vân đẹp ngỡ ngàng:
“Vân xem trang trọng khác vời
…
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”
Vân mang vẻ đoan trang của thiếu nữ thời xưa. Mặt tròn đầy đặn như trăng rằm, lông mày sắc nét đậm như con ngài, miệng cười tươi như hoa, làn da trắng minh như tuyết, tóc bồng bềnh như mây. Bằng nghệ thuật ẩn dụ kết hợp với so sánh, sử dụng các hình ảnh thiên nhiên làm cho vẻ đẹp của Vân sống động, chân thật với nét đẹp tự nhiên. Đặc biệt, vẻ đẹp đó hài hòa với thiên nhiên đất trời, “mây thua, tuyết nhường ” biểu thị thái độ nhường nhịn chấp nhận của thiên nhiên trước vẻ đẹp của nàng. Nhìn vào vẻ đẹp của Thúy Vân, cho ta một sự cảm về một tương lai yên ấm với nàng.
Ngược lại với Thúy Vân thì Thúy Kiều lại vươt lẫn tài trội về cả sắc qua 12 câu thơ tiếp
“Kiều càng sắc sảo mặn mà
…
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân”
Vẻ đẹp của Kiều mang nhiều nét chấm phá chứ không được điểm tô rõ nét như Thúy Vân. Qua đôi mắt trong trẻo như làn nước mùa thu và dáng lông mày cong như dáng núi mùa xuân. Một hình ảnh ước lệ quen thuộc kết hợp so sánh và ẩn dụ để khắc họa chân dung Thúy Kiều. Vẻ đẹp ấy khiến ho ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh, phần nào thế thiện được sắc thái đố kị, ghen tức của thiên nhiên với vẻ đẹp của Thúy Kiều.
Không chỉ dừng lại ở nhan sắc, Thúy Kiều còn hội tụ cả cái tài. Tài năng của nàng xuất chúng đến độ khó có thể tìm thấy người con gái thứ hai. Nếu chuẩn mực thời xưa là cầm, kì, thi, họa thì Thúy Kiều đạt đủ tất cả, đạt đến trình độ khiến người khác phải nể phục. Trong đó, nàng nổi bật về “cầm”, cung đàn “bạc mệnh” được vang lên bởi một thiếu nữ đa sầu, đa cảm. Có lẽ bản nhạc mà nàng Kiều đã đánh dự báo một tương lai không chút êm đềm. Với tất cả tài năng, phẩm chất của nàng chắc chắn rằng cuộc sống êm đềm hiện tại đang chuẩn bị trước cho một trận bão táp phong ba phía trước.
Khép lại đoạn trích, Nguyễn Du một lần nữa tái hiện cuộc sống êm ả, ngày qua ngày cùa hai chị em Thúy Vân, Thúy Kiều
“Phong lưu rất mực hồng quần
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Sống trong khuôn phép, trong “trướng rủ màn che”, dù đã đến tuổi yên bề gia thất, mặc cho ngoài kia người ta ong bướm dập dình nhưng Kiều và Vân vẫn giữ nề nếp gia phong không tư tưởng bất kì ai ngoài kia.
Như vậy, bằng cả tài và tâm địa thi hào Nguyễn Du đã khắc họa rõ nét chân dung hai nhân vật mỹ nhân một cách sống động và đầy sắc nét. Bằng các bút pháp nghệ thuật khác nhau như bút pháp ước lệ, nhân hóa, so sáng đã khắc họa chân dung Kiều và Vân mang tính chất số phận.
7. Bài mẫu số 7
Truyện Kiều hay còn gọi là “Đoạn trường Tân Thanh” là tác phẩm kinh điển của đại thi hào Nguyễn Du. Tác phẩm được đánh giá là kinh điển đi vào lịch sử nhân loại. Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” là khúc dạo đầu đầy sinh động, Mở đầu đoạn thơ là miêu tả vẻ đẹp “nghiêng nước, nghiêng thành của chị em Thúy Kiều’.
“Đầu lòng hai ả tố nga
…
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Việc sử dụng nghệ thuật ước lệ Nguyễn Du không ngần ngại mượn vẻ đẹp thiên nhiên là vẻ đẹp cây mai để nói về sắc đẹp của hai chị em nàng Kiều. Làm nổi bật lên một vẻ đẹp trong sáng mà thanh cao như tuyết.
“Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười”. Nét đẹp rất riêng rất sắc gợi lên vẻ đẹp mà bao chàng trai say đắm ấy làm người ta phải ganh tỵ? Trước hết, Nguyễn Du miêu tả vẻ đẹp của cô em Thúy Vân, vẻ đẹp ấy dịu dàng đủ làm con tim bao chàng trai thổn thức và thiên nhiên nhún nhường.
“Vân xem trang trọng khác vời
…
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”
Nguyễn Du miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân sau mà ngọt ngào, ngây ngất đến thế. Việc sử dụng nghệ thuật ước lệ như nghệ thuật phổ biến và xuyên suốt bài thơ làm nổi lên vẻ đẹp phúc hậu mà Thúy Vân đang sở hữu. Nguyễn Du mượn hình ảnh thiên nhiên để làm nổi bật lên hình ảnh Thúy Vân như một lời khẳng định. Thiên nhiên và tạo hóa đã chấp nhận vẻ đẹp của cô em và dự cảm về một kiếp người sống an nhàn. Lẽ thường tình là mặc dù so vẻ đẹp với thiên nhiên nhưng thiên nhiên cũng gật gù chấp nhận.
Nhìn thấy vẻ đẹp của Thúy Vân mà lại thương cho số phận Thúy Kiều. Vẻ đẹp tài năng của nàng liệu thiên nhiên và tạo hóa chấp nhận:
“Làn thu thủy nét xuân sơn
…
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”
Vẫn với nghệ thuật ước lệ tượng trưng, thi nhân đã mượn hình ảnh “làn thu thủy, nét xuân sơn”. Đó chính là làn nước mùa thu và nét núi mùa xuân. Nhằm muốn nói đôi mắt nàng đẹp trong sáng như làn nước mùa thu, lông mày đẹp thanh thoát như nét núi mùa xuân. Vẻ đẹp sắc sảo tuyệt trần làm “Hoa ghen đua thắm, liễu hờn kém xanh”. Với nghệ thuật ước lệ mượn hình ảnh như thiên nhiên để bày tỏ sự tức giận không đồng tình. Tạo hóa mà ganh ghét thì khó lòng mà nàng sống được một cuộc sống bình an.
Nếu Thúy Kiều mang vẻ đẹp khiến bao người hà khắc, ganh đua đố kị khiến bao trái tim chàng trai thổn thức thì tài năng của nàng lại càng gấp bội
“Thông minh vốn sẵn tính trời
…
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”
Có thể nói cầm kì thi họa Thúy Kiều đều giỏi. Qua ngòi bút tả thực kết hợp với lãng mạn Nguyễn Du đã mang một màu sắc riêng độc đáo vào vẻ đẹp “hoa ghen”, “liễu hờn” của Thúy Kiều.
Với một mở đầu nhẹ nhàng và vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành” của hai chị em Thúy Kiều qua ngòi bút tinh tế mà sâu sắc của Nguyễn Du khiến bao người trầm trồ, ngưỡng mộ. Người đọc sẽ dự cảm rằng hai chị em nàng sẽ có cuộc sống êm đềm bên cha mẹ. Người ta còn ngưỡng mộ một điều rằng tuy cả hai đều đến tuổi lấy chồng nhưng vẫn không nghĩ đến, một lòng phụ dưỡng cho cha mẹ.
Qua tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du mà đặc biệt là đoạn trích Chị em Thúy Kiều ta thấy được vẻ đẹp và tài năng của chị em Thúy Kiều. Với ngòi bút tinh tế, nghệ thuật ước lệ kết hợp miêu tả, biểu cảm xuyên suốt bài thơ làm nổi bật phần mở đầu tác phẩm đặc sắc.
8. Bài mẫu số 8
Chị em Thúy Kiều nằm trong phần đầu của tác phẩm Truyện Kiều. Với bút pháp tả người bậc thầy Nguyễn Du không chỉ làm nổi bật vẻ dẹp riêng biệt của hai nàng Kiều mà qua đó còn cho người đọc thấy được số phận của hai người trong tương lai
Với bút pháp ước lệ, mượn thiên nhiên Nguyễn Du cho thấy vẻ đẹp thanh khiết của Thúy Kiều và Thúy Vân:
“Đầu lòng hai ả tố nga
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Tố Như sử dụng thủ pháp ước lệ để làm nổi bật vẻ đẹp của hai người con gái: họ có dáng người thư tú, mảnh mai, có cốt cách trong sáng như tuyết. Lấy hình ảnh mai, tuyết truyền thống đã tôn lên vẻ đẹp của hai chị em đến độ toàn bích. Bốn câu thơ mở đầu đã tạo nên bước đà, nền cảnh để rồi sau đó chân dung hai chị em lần lượt xuất hiện.
Thúy Vân dưới ngòi bút Nguyễn Du là người con gái có vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang:
“Vân xem trang trọng khác vời
…
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”
Chỉ với bốn câu thơ kết hợp với các biện pháp so sánh, ẩn dụ, ước lệ Nguyễn Du đã khắc họa tinh tế vẻ đẹp của Thúy Vân. Nàng có khuôn mặt tròn đầy như ánh trăng rằm, đôi lông mày đầy đặn, nở nang. Kết hợp với một số tính từ chỉ phong thái: đoan trang và nghệ thuật tiểu đối đã góp phần tô đậm vẻ đẹp của Thúy Vân. Những đặc điểm vẻ bề ngoài ấy đã báo hiệu một tiền đồ tươi sáng, tương lai tốt đẹp, hạnh phúc ở phía trước.
Nếu đoạn miêu tả Thúy Vân, Nguyễn Du đã tỏ ra tài giỏi, khéo léo bao nhiêu, vận dụng bút pháp tả khách hình chủ thì đến đoạn thơ miêu tả Thúy Kiều nghệ thuâth miêu tả chân dung càng sắc nét hơn:
“Kiều cáng sắc sảo mặn mà
…
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh”
Khi miêu tả Thúy Kiều chỉ tập trung miêu tả đôi mắt, Nguyễn Du đã sử dụng nhiều hình ảnh mí lệ, trong trẻo của thiên nhiên để miêu tả nàng: làn thu thủy, nét xuân sơn. Những gì tinh túy, đẹp đẽ nhất đã được đặc tả qua đôi mắt có hồn, đầy cảm xúc của Thúy Kiều.
Bên cạnh vẻ đẹp hình thức, ông còn nhấn mạnh đến tài năng của Thúy Kiều. Ông dùng đến tám câu thơ dể khẳng định vẻ đẹp tài năng của nàng. Không giống như những người con gái khác, nhấn mạnh vẻ đẹp nhanh sắc và phẩm hạnh, ở đây Nguyễn Du còn nhấn mạnh đến vẻ đẹp tài năng mà vốn ít được coi trọng.
Thúy Kiều có tài năng ở tất cả các mặt: cầm, kì, thi, họa, đặc biệt là tài đàn của nàng đã đạt đến độ không ai có thểt sánh nổi. Khúc Bạc mệnh nàng viết vừa chứng tỏ cái tài, vừa dựa báo về một tương lai bất hạnh, ảm đạm của chính cuộc sống nàng. Quả là tài mệnh tương đố, chữ tài đi liền với chữ tai một vần. Nguyễn Du cũng hé lộ một phần số phận bất hạnh của Thúy Kiều khi miêu tả nhan sắc của nàng qua các từ: ghen, hờn, nghiêng nước, nghiêng thành đã tô đậm sự bất an về nhan sắc và tài năng của Thúy Kiều.
Đoạn trích này có thể được coi là một mẫu mực về nghệ thuật tả người trong văn học trung đại. Bên cạnh đó, ông còn sử dụng linh hoạt các biện pháp so sánh, ẩn dụ, ngôn ngữ ước lệ, hàm súc để tạo nên thành công cho tác phẩm.
9. Bài mẫu số 9
Trích đoạn Chị em Thúy Kiều trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du đã đề cao và trân trọng vẻ đẹp của người con gái đặc biệt là người phụ nữ thông qua miêu tả tài và sắc của chị em Thúy Kiều
Bốn dòng thơ đầu tác giả giới thiệu chung về thứ bậc và vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều
(trích thơ)
Bằng cách giới thiệu “hai ả tố nga” vừa ngắn gon vừa giản dị hết sức ấn tượng đầy đủ. Trong gia đình họ Vương có hai cô con gái đẹp. Hai thiếu nữ ấy hiện lên mang một dáng người mảnh dẻ, duyên dáng như cây mai một loài hoa quý và cao đẹp. Tâm hồn của họ trong trắng như tuyết, cả hai đều hoàn thiện, hoàn mỹ “mười phân vẹn mười”, mỗi người mang một nét đẹp riêng “mỗi người một vẻ” đúng là cách nhìn đầy ngợi ca và trân trọng của tác giả.
Đến với bốn câu thơ tiếp, tác giả gợi về vẻ đẹp của Thúy Vân
(trích thơ)
Hai chữ “trang trọng” đã gợi lên vẻ đẹp cao sang, quý phái của Thúy Vân, có thể nói có bao nhiêu cái đẹp của tạo vật, thiên nhiên đều được Nguyễn Du mượn để tạo nên chân dung của Thúy Vân, đó là trăng, hoa, tuyết, ngọc, mây bằng bút pháp ước lệ. Vẻ đẹp ấy làm cho thiên nhiên ngưỡng mộ, điều này cũng dự báo nàng sẽ có một cuộc sống bình lặng, suôn sẻ không gặp sóng gió. Nếu tả Thúy Vân với bốn câu thơ thì sang Thúy Kiều Nguyễn Du dành cho nàng hẳn mười hai câu thơ:
(trích thơ 12 câu thơ tiếp)
Nói đến Kiều thì đúng người con gái đẹp cả tài lẫn sắc, đó là vẻ đẹp của một bậc tuyệt thế giai nhân sắc sảo và mặn mà. Ở đây Nguyễn Du thành công trong việc sử dụng nghệ thuật đòn bẩy miêu tả Vân trước để làm nền cho vẻ đẹp của Kiều. Chỉ bằng một câu thơ với các từ “càng”, “hơn” tác giả đã giúp người đọc hinh dung rõ nét hình ảnh vượt trội của Kiều. Nàng không những tuyệt đỉnh về nhan sắc mà còn sắc sảo về trí tuệ. Hình tượng thiên nhiên “thu thủy”, “xuân sơn” gợi đến đôi mắt đẹp của Kiều, đôi mắt ấy trong như làn nước mùa thu, dáng lông mày đẹp như dáng núi mùa xuân. Nhan sắc ấy khiến hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Sắc đã vậy, tài cũng chẳng kém. Kiều vốn thông minh bẩm sinh, cái tài do trời phú. Tài năng ấy đã đạt đến mức hoàn thiện theo quan niệm thẩm mĩ cầm, kì, thi, họa. Đặc biệt là tài đàn của Kiều, nàng không chỉ đánh đàn giỏi mà còn hát giỏi, có thể soạn cho mình một bản nhạc về nhan đề “bạc mệnh”.
Mặc dù tài sắc của Thúy Kiều, Thúy Vân khác nhau dự báo về tương lai cuộc sống khác nhau nhưng đức hạnh của hai nàng đều đáng trân trọng, được thể hiện trong bốn câu cuối. Mặc dù đã đến tuổi cập kê nhưng hai ả tố nga vẫn đã và đang sống một cuộc đời nề nếp, gia giáo, cuộc sống của các thiếu nữ khuê phòng không hề có sự xuất hiện của tình yêu thiếu đúng đắn.
Đoạn thơ trên là một trong những đoạn thơ chuẩn mực về tả người. Tác giả đã khắc họa thành công chân dung hai người thiếu nữ với cả sắc, tài, tình, mệnh.
10. Bài mẫu số 10
Nguyễn Du đại thi hào của dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới. Cho đến nay tác phẩm Truyện Kiều của ông vẫn được coi là tác phẩm thơ nôm kiệt xuất của nền văn học dân tộc. Trong đó, Nguyễn Du đã thể hiện tài năng bậc thầy ở nhiều phương diện, đặc biệt là xây dựng nhân vật.
Bốn câu thơ đầu tác giả tập trung vào giới thiệu về vị trí thứ bậc và vẻ đẹp toàn diện của hai nàng:
(trích thơ)
“Ả” là cách gọi của người dân xứ Nghệ với các chị, các cô. Còn “tố nga” là ước lệ chỉ vẻ đẹp thiếu nữ thanh tân, rạng rỡ. Bên cạnh ước lệ, các hình ảnh ẩn dụ tượng trưng “mai cốt cách, tuyết tinh thần” còn gợi ra vóc dáng mảnh dẻ, cốt cách thanh tao như mai, tâm hồn trong sạch như tuyết.
Nhà thơ tập trung miêu tả Thúy Vân chỉ bằng bốn câu thơ
(trích thơ)
Thúy Vân bẩm sinh có phong thái sang trọng, quý phái, phẩm cách hiền thục và mẫu mực, đứng đắn – đây là nét đẹp thường có ở những gia đình gia giáo, nề nếp. Khuôn mặt Thúy Vân tròn trịa, đầy đặn; nét mày thanh tú cong mềm, óng ả; miệng cười xinh, rạng rỡ như hia. Giọng nói trong, lời nói đẹp như châu, như ngọc. Tóc mềm mượt như mây. Da trắng như tuyết. Trước nhan sắc Thúy Vân, thiên nhiên chỉ biết thua, nhường mà không xung khắc; qua đó phần nào dự đoán tương lai suôn sẻ.
Vẻ đẹp của Thúy Kiều được Nguyễn Du miêu tả sau với một dụng ý nghệ thuật đầy độc đáo trong 12 câu thơ tiếp
(trích thơ)
Nếu Thúy Vân trong sáng, dịu dàng bao nhiêu thì Thúy Kiều lại mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà, có phần nhỉnh hơn Vân. Đặc biệt hơn nữa, Kiều không chỉ đẹp mà còn là một giai nhân đầy tài năng xuất chúng. Dùng những hình ảnh của thiên nhiên cùng nghệ thuật ước lệ tạo sự ấn tượng chung về vẻ đẹp của một giai nhân tuyệt thế. Khi khắc họa vẻ đẹp của Kiều, nhà căn nhấn vào đôi mắt vì đôi mắt vừa là vẻ đẹp ngoại hình, vừa thế hiện sự tinh anh của tâm hồn và trí tuệ. Tuy nhiên vẻ đẹp ấy lại khiến thiên nhiên phải “ghen”, “hờn”, với cách miêu tả này Nguyễn Du đã dự báo cho người đọc về tương lai đầy chông gai, trắc trở của nàng Kiều. Thúy Kiều tinh thông cả cầm, kì, thi, họa; trong đó vượt trội là cả tài đàn. Tài của Kiều đạt đến mức độ lí tưởng theo quan niệm thẩm mĩ của xã hội phong kiến đương thời.
Bốn câu thơ cuối là sự nhận xét của Nguyễn Du về cuộc sống “Êm đềm chướng rủ màn che” của hai chị em. Đó là cuộc sống phong lưu rất mực, dù đã đến tuổi cập kê nhưng vẫn sống trong sự che chở của gia đình.
Nguyễn Du trong đoạn trích trên đã khắc họa sống động chân dung hai chị em Kiều, mỗi người một vẻ tạo nên bức tranh vừa hài hòa vừa tương phản.
11. Bài mẫu số 11
Trong khi tàng văn học đồ sộ của dân tộc, ta không thể không nhắc tới truyện Kiều của đại thi hào Nguyên Du. Tác phẩm không chỉ hấp dẫn ở nội dung mà còn đặc sắc ở nghệ thuật tả người chân thực, sống động. Tiểu biểu là đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”.
Mở đầu bài thơ, bằng bút pháp ước lệ, Nguyễn Du đã giới thiệu chung về hai chị em Thúy Kiều. Kiều là chị, còn em là Vân, hai người ấy có cốt cách vô cùng thanh thoát, tao nhã “mai cốt cách” giống như loài hoa mảnh dẻ, thanh cao. Phong thái tinh thần thanh sạch, trong trắng. Họ mang trong mình vẻ đẹp trong sáng, dịu dàng, tinh khôi. “Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười” lời bình này cho thấy mỗi người có một nét riêng, vừa cho thấy vẻ đẹp hoàn hảo của hai nàng. Chỉ bằng lời giới thiệu ấy đã mang đến cho bạn đọc những thông tin phong phú, đầy đủ nhưng ấn tượng về vẻ đẹp của hai nàng.
Bốn câu thơ tiếp dành những lời thơ mĩ miều, đẹp đẽ nhất để miểu tả nàng Vân:
(trích thơ)
Thúy Vân mang vẻ đẹp của phong thái đoan trang. Từ con người nàng toát lên vẻ đẹp liêm chính, ung dung, cao sang và đầy quý phái. Khi miêu tả khuôn mặt của nàng, Nguyễn Du đã tạo ra những nét vẽ với khuôn mặt đầy đặn, sáng tươi như ánh trăng rằm, đôi lông mày cong cong làm nổi bật các nết khuôn mặt. Nụ cươig của nàng luôn rạng rỡ như những đóa hoa, giọng nói trong như ngọc. Mái tóc dài, óng ả như mây, làn da mịn màng như tuyết. Vẻ đẹp của nàng phù hợp với chuẩn mực xã hội lúc bấy giờ, hài hòa với thiên nhiên. Bởi vậy, phần nào dự đoán được tương lai êm đềm, hạnh phúc của Thúy Vân.
Miêu tả đến Thúy Kiều, Nguyễn Du sử dụng đến mười hai câu thơ, thủ pháp đòn bẩy làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều so với Vân. Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo, mặn mà đã khẳng định vẻ đẹp tuyệt mĩ của Kiều. Khi miêu tả tới Kiều, nổi bật là đôi mắt trong trẻo, sâu thẳm như làn nước mùa thu, đôi lông mày mượt mà, thanh tú như dáng núi mùa xuân. Khi miêu tả mắt Thúy Kiều đã gợi nên một thế giới tâm hồn phong phú, sâu sắc, gợi tính cách sắc sảo những cũng rất đa sầu, đa cảm. Vẻ đẹp ấy của nàng khiến cho thiên nhiên cũng phải ghen ghét, đố kị. Vẻ đẹp của nàng đã vượt ra khỏi chuẩn mực, giới hạn, phần nào đã dự báo cuộc sống tương lai đầy sóng gió ở phía trước.
Nàng không chỉ đep về ngoại hình, mà nàng còn mang vẻ dẹp tài hoa, trí tuệ. Thúy Kiều là người thông minh, sắc sảo, tài năng đủ cầm, kì, thi, họa trong đó tài sàn của nàng ấn tượng nhất. Những khúc đàn nàng chơi lay động lòng. Nàng tiêu biểu cho số phận người phụ nữ hồng nhân bạc mệnh của người phụ nữ.
Bốn câu thơ cuối là những lời bình luận chung của tác giả về hai chị em. Hai chị em được sinh ra và lớn lên trong một gia đình nề nếp, phong lưu. Họ luôn được sống trong tình yêu thương và che chở của cha mẹ. Cả hai đều đã đến tuổi cập kê, kết tóc se duyên, nhưng họ vẫn còn hết sức trong sáng.
(trích 4 câu thơ cuối)
Bằng bút pháp ước lệ tượng trưng tinh tế tài hoa, Nguyễn Du đã phác họa thành công vẻ đẹp, tài năng của hai chị em Thúy Kiều đồng thời từ chân dung của họ gợi lên tính cách, số phận sau này.
12. Bài mẫu số 12
Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, tài năng bậc thầy ở nhiều phương diện, đặc biệt là nghệ thuật xây dựng nhân vật. Hầu hết các chân dung đều được miêu tả sống động. Có thể thấy rõ điều này qua trích đoạn “Chị em Thúy Kiều”
Trong bốn câu thơ đầu, nhà thơ đã giới thiệu chung về vẻ đẹp toàn diện của hai nàng:
“Đầu lòng hai ả tố nga
…
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Bằng bút pháp so sánh, ước lệ vẻ đẹp về hình dáng và vẻ đẹp hồn của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân được nâng lên gấp bội. Cả hai đều đẹp đến độ mười phân vẹn mười. Trong cái đẹp chung ấy có cái đẹp riêng của từng người – mỗi người một vẻ. Bốn câu thơ đầu là bức tranh nền mà tác giả dẫn người đọc lần lượt chiêm ngưỡng vẻ đẹp từng người.
Bốn câu thơ tiếp theo tác giả chủ yếu miêu tả nhan sắc của Thúy Vân – một người đoan trang và phúc hậu. Nàng có vẻ đẹp cao sang quý phải trang trọng khác vời. Vốn là bút pháp nghệ thuật ước lệ truyền thống nhưng vẻ đẹp của Thúy Vân lại hiện lên một cách cụ thể:
“Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
…
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.”
Từ khuôn mặt, nét ngài, tiếng cười, giọng nói, mái tóc làn da đều được so sáng với “trăng, hoa, ngọc, mây, tuyết”. Thế là vẻ đẹp của Thúy Vân cứ dần được bộc lộ theo thủ pháp nghệ thuật ẩn dụ, nhân hóa, tài tình của tác giả. Vẻ đẹp của Thúy Vân là vẻ đẹp gần gũi, hài hòa của thiên nhiên.
Từ cái đẹp của Thúy Vân, Nguyễn Du chỉ cần giới thiệu “Kiều càng sắc sảo mặn mà thế là vẻ đẹp của Thúy Kiều đã được vượt lên trên vẻ đẹp của Thúy Vân và tâm hồn mặn mà. Tả Vân trước, tả Kiều sau đó là cách tác giả mượn Vân để tả Kiều. Đôi mắt của Kiều được so sánh với: “Làn thu thùy, nét xuân sơn”. Cái sắc sảo mặn mà của đôi mắt chính là biểu hiện của vẻ đẹp tâm hồn.
Tác giả ngợi ca Thúy Kiều là một người thiếu nữ đẹp tuyệt trần, không những thế tài năng của nàng xuất sắc đế nỗi trên đời này phải chăng có người thứ hai sánh bằng:
“Thông minh vốn sẵn tính trời
…
Khúc nhà tay lựa nên chương”
Chuẩn mực về sự tài giỏi ngày xưa hội tụ cầm, kì, thi, họa thì Thúy Vân đủ cả, không những thế còn đạt đến trình độ mà người người phải nể phục. Tuy nhiên với vẻ đẹp và tài năng ấy lại không khiến thiên nhiên ganh ghét, đố kị. Phần nào đó ngầm dự đoán một tương lai không mấy êm ả đang đợi Kiều ở phía trước.
Khép lại đoạn trích, Nguyễn Du một lần nữa tái hiện cuộc sống ê ả, ngày qua ngày của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân:
“Phong lưu rất mực hồng quần
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Sống trong khuôn phép, trong trướng rủ màn che, hai chị em đã sắp đến tuổi tìm đấng phu quân cho mình nhưng có lẽ với chữ “mặc” ở câu thơ cuối đã thể hiện thái độ của Kiều và Vân, không tơ tưởng đến những kẻ ngoài kia.
Tóm lại, đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” đã khắc họa được vẻ đẹp của Thúy Kiều và Thúy Vân. Qua đó, chúng ta thấy được nghệ thuật miêu tả đầy độc đáo Nguyễn Du.
13. Bài mẫu số 13
Chị em Thúy Kiều nằm trong phần đầu của tác phẩm Truyện Kiều. Với bút pháp tả người bậc thầy Nguyễn Du không chỉ làm nổi bật lên vẻ đẹp riêng biệt của hai nàng Kiều mà qua đó còn cho người đọc thấy số phận của hai nàng trong tương lai.
Với bút pháp ước lệ, mượn thiên nhiên Nguyễn Du cho thấy vẻ đẹp thanh khiết của Thúy Kiều và Thúy Vân:
“Đầu lòng hai ả tố nga
…
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Tố Như sử dụng bút pháp ước lệ để làm bật lên vẻ đẹp của hai cô gái: họ có dáng người thu tú, mảnh mau, có cốt cách trong sáng như tuyết. Lấy hai hình ảnh mai, tuyết truyền thống để tôn lên vẻ đẹp của hai chị em đến độ toàn mỹ.
Thúy Vân dưới ngòi bút của Nguyễn Du là người con gái có vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang
“Vân xem trang trọng khác vời
…
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”
Nguyễn Du đã khắc họa tinh tế vẻ đẹp của Thúy Vân. Nàng có khuôn mặt tròn đầy như ánh trăng rằm, đôi lông mày đầy đặn, nở nang. Kết hợp với một số tính từ chỉ phong thái: đoan trang, trang trọng và nghệ thuật tiểu đối đã góp phần tô đậm vả đẹp của Thúy Vân. Những đặc điểm về vẻ về ngoài ấy đã góp phần tô đậm vẻ đẹp của Thúy Vân. Những đặc điểm ấy phần nào đã dự đoán được một tương lai êm đềm phía trước của Thúy Vân.
Còn Thúy Kiều lại là một người con gái tài sắc vẹn toàn. Đoạn miêu tar Thúy Vân, Nguyễn Du đã vận dụng thành công bút pháp miêu tả chân dung sắc nét hơn:
” Kiều càng sắc sảo mặn mà
…
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh”
Ở đoạn thơ này Nguyễn Du tập trung vào miêu tả đôi mắt. Ông sử dụng nhiều hình ảnh mĩ lệ, trong trẻo của thiên nhiên để miêu tả thiên nhiên: làn thu thủy, nét xuân sơn. Những gì tinh túy, đẹp đẽ nhất được ưu tiên để miêu tả đôi mắt có hồn và cảm xúc của Thúy Kiều.
Bên cạnh vẻ đẹp hình thức, ông còn nhấn mạnh đến tài năng của Thúy Kiều. Ông đã dùng tám câu thơ để khẳng định tài năng của nàng. Không giống như những người con gái khác, Nguyễn Du tập trung nhấn mạnh vẻ đẹp tài năng của nàng Kiều.
“Một hai nghiêng nước nghiêng thành
…
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân”
Thúy Kiều tài năng ở tất cả các mặt: cầm, kì, thi, họa đặc biệt tài đàn của nàng đã đến độ không ai sánh nổi. Bạc mệnh nàng viết vừa chứng tỏ cái tài, cũng như dự đoán về một tương lai bất hạnh, ảm đạm về chính cuộc đời nàng. Quả là một thiên bạc mệnh, Nguyễn Du cũng đã hé lộ dần cho người đọc thấy những dự đoán qua các từ: ghen, hờn, nghiêng nước, nghiêng thành đã tô đậm sự bất an cho tương lai nàng.
Đoạn trích Chị em Thúy Kiều có thể coi là mẫu mực về nghệ thuật tả người trong văn học trung đại. Từ bức tranh chung, bằng những nét vẽ tài hoa Nguyễn Du đã đặc tả vẻ đẹp cũng như số phận của hai nàng. Bên cạnh đó ông còn sử dụng linh hoạt biện pháp so sánh, ẩn dụ, ngôn ngữ ước lệ, hàm súc đã tạo nên thành công cho tác phẩm.
14. Bài mẫu số 14
Truyện Kiều là một kiệt tác văn học của đại thi hào Nguyễn Du. Số phận và vẻ đẹp của Kiều – kiếp hồng nhan bạc mệnh được Nguyễn Du khắc học rõ nét trong tác phẩm. Đặc biệt là đoạn trích Chị em Thúy Kiều.
“Đầu lòng hai ả tố nga
…
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Cả hai chị em đều có vẻ đẹp hoàn mỹ, từ hình thức bên ngoài “mai cốt cách” đến vẻ đẹp tâm hồn “tuyết tinh thần”. Vẻ đẹp của Thúy Vân được miêu tả ở bốn câu thơ tiếp:
“Vân xem trang trọng khác vời
…
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”
Vẻ đẹp của Thúy Vân được miêu tả là một vẻ đẹp toàn diện từ khuôn mặt, lông mày, màu da, mái tóc, lời nói, tiếng cười. Thúy Vân mang vẻ đẹp chuẩn mực khuôn thước của người phụ nữ trung đại. Nguyễn Du còn tập trung tô đậm vẻ đẹp phúc hậu và đoan trang của Thúy Vân. Gương mặt xinh đẹp, đầy đặn cùng vẻ đẹp đoan trang của Thúy Vân – một vẻ đẹp được thiên nhiên sẵn lòng nhường nhịn, như dự báo một tương lai, cuộc đời, một số phận êm đềm, tròn trịa của nàng. Quả thật với những từ ngững trau chuốt, những hình ảnh ước lệ tượng trưng vẻ đẹp và giàu sức gợi tả, được lọc qua tâm hồn mẫn cảm, tinh tế. Nguyễn Du đã khắc học sống động vẻ đẹp đài các, đoan trang, mơn mởn của Thúy Vân.
Tuy nhiên vẻ đẹp của Thúy Vân chỉ là tiền đề để làm nổi bật vẻ đẹp của Thúy Kiều, nhân vật trung tâm của tác phẩm. Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều mang vẻ đẹp sắc sảo và mặn mà cả tài lẫn sắc. Cùng với các từ ngữ, hình ảnh ước lệ đã làm nổi bật vẻ đẹp sắc ước, hương thời của Thúy Kiều đến nỗi hoa phải ghen, liễu cũng phải hờn. Đôi mắt của nàng trong như nước mùa thu, dáng lông mày như dáng núi mùa xuân.
“Kiều càng sắc sảo mặn mà
…
Hoa ghen thua thăm liễu hờn kém xanh”
Chính cái sự ghen ghét ấy đã dự báo trước một cuộc đời đầy sóng gió sẽ ập đến với nàng. Nguyễn Du đã không tiếc lời để ca ngợi sắc đẹp và tài năng nghệ thuật của Kiều. Khác hẳn với Thúy Vân, Thúy Kiều thông minh, đa sầu, đa cảm, là một người con gái nhất mực tài hoa: tài thơ, tài họa, tài đàn của Thúy Kiều đã đạt đến mức tuyệt diệu:
“Thông minh vốn sẵn tính trời
…
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương” .
Cả diện mạo bên ngoài avf bên trong cũng hé lộ những tính cách số phận của Kiều. Rõ ràng, Nguyễn Du khi miêu tả sắc đẹp của Kiều đã gửi gắm quan niệm “tài hoa bạc mệnh” vào đấy – dự đoán trước số phận cuộc đời, đầy long đong, lận đận của nàng.
Sử dụng bút pháp nghệ thuật ước lệ tượng trưng của văn học cổ điển, ngòi bút tài hoa, chắt lọc, trau chuốt ngôn từ, Nguyễn Du đã khắc họa thật sinh động bức chân dung Thúy Kiều và Thúy Vân, mỗi người một vẻ đẹp riêng, toát lên từ tính cách, từng số phận riêng không lẫn vào đâu. Hình ảnh hai nàng Vân – Kiều khó mà phai nhạt trong lòng người đọc.
15. Bài mẫu số 15
Nguyễn Du là một nhà thơ lớn của dân tộc, một nhà nhân đạo chủ nghĩa lớn luôn nhìn đời bằng con mắt “nhìn thấu sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt ngìn đời”. Nhắc đến ông chúng ta không thể bỏ qua tác phẩm Truyện Kiều, trong đó đoạn trích Chị em Thúy Kiều đã để lại ấn tượng sâu sắc.
Ở bốn câu thơ đầu, Nguyễn Du miêu tả vẻ đẹp chung của hai chị em
“Đầu lòng hai ả tố nga
…
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.”
Bằng nghệ thuật đảo ngữ kết hợp với các từ ngữ mang tính ước lệ tượng trưng, nhà thơ đã giúp người đọc hình dung được vẻ đẹp của hai chị em với “ả tố nga”, “mai cố cách”, “tuyết tinh thần”. Thúy Kiều, Thúy Vân được so sánh như những người con gái đẹp. Đặc biệt bằng việc mượn hình ảnh thiên nhiên mai, tuyết đã khiến hai chị em Thúy Kiều hiện lên có cốt cách ngay thẳng, thanh cao mà lại rất đỗi dịu dàng, mỗi người một vẻ đẹp không ai kém ai.
Bốn câu thơ tiếp được tác giả dùng để miêu tả cô em Thúy Vân:
“Vân xem trang trọng khác vời
…
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.”
Thúy Vân hiện lên là một cô gái vô cùng duyên dáng với khuôn mặt đầy đặn, tròn đầy và nét mày thì nở nang. Nàng mang vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu khiến cho thiên nhiên cũng phải nghiêng mình nhường nhịn. Như vậy bằng việc miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân, Nguyễn Du đã phần nào gợi ra số phận đầy yên bình, êm đềm của người con gái này, luôn được vạn vâth nhường nhịn.
Nếu như miêu tả Thúy Vân, tác giả chỉ sử dụng bốn câu thơ thì đến vẻ đẹp của Thúy Kiều, nhà thơ phải dùng đến tận mười sáu câu thơ
“Kiều càng sắc sảo mặn mà
…
Sắc đành đòi một tài đành họa hai.”
Nếu Thúy Vân mang vẻ đẹp phúc hậu thì Kiều lại mang vẻ đẹp sắc sảo mặn mà hơn hẳn. Nàng có đôi mắt tuyệt đẹp trong như làn nước mùa thu, đôi lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân khiến cho cả thiên nhiên cũng phải ganh ghét và đố kị. Điều này dự đoán về một tương lai đầy những sóng gió và trắc trở của Kiều. Kiều không chỉ có nhan sắc mà còn có tài năng, đặc biệt là tài đàn:
“Thông minh vốn sẵn tính trời
…
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.”
Nhà thơ đã cho nàng Kiều trở thành một người phụ nữ tài sắc vẹn toàn với biết bao tài năng cầm kì thi họa. Đặc biệt những ngón đàn của nàng độc nhất đến nỗi ăn đứt hồ cầm. Thế nhưng tiếng đàn của nàng tuy hay nhưng lại có chút gì đó sầu não đầy bach mệnh như chính cuộc đời nàng.
Như vậy, bằng tài năng nghệ thuật của mình, tác giả Nguyễn Du đã giúp chị em hình dung về vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều với mỗi người một vẻ đẹp khác nhau. Thúy Vân với vẻ đoan trang, phúc hậu trong khi Thúy Kiều lại tài sắc, vẹn toàn. Đồng thời qua việc miêu tả vẻ đẹp của hai chị em, nhà thơ cũng dự báo trước số phận mà hai người con gái sắp phải trải qua đặc biệt là số phận bấp bênh mà Kiều sắp phải trải qua.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích. Trân trọng cảm ơn.
